De Collectie Soeterbeeck
Aangeraakt door de handen van vele zusters: gebruikt, verweerd, uit elkaar gevallen en weer liefdevol hersteld. De meer dan vijftig handschriften en ruim zeshonderd gedrukte werken van het klooster Soeterbeeck in Deursen-Ravenstein dragen een eeuwenlange geschiedenis met zich mee. Ze getuigen van een religieuze gemeenschap die zich door de eeuwen heen telkens opnieuw moest uitvinden, en haar boeken meenam bij elke verhuizing, als bron van geloof, kennis en identiteit. Vandaag de dag zijn deze werken van grote waarde, maar ze zijn kwetsbaar. Om ze te behouden én opnieuw toegankelijk te maken, is zorgvuldige behandeling en digitalisering nodig.
Eeuwenoud erfgoed dat zorg en aandacht verdient. Help mee om de Collectie Soeterbeeck te behouden.
In 1448 ontstond in Nederwetten een kleine priorij van Zusters van het Gemene Leven, die al snel de regel van Augustinus omarmden. Deze kloostergemeenschap, geworteld in de tradities van de Moderne Devotie, overleefde zowel de protestantse Reformatie als de Franse Revolutie. Bij elke verhuizing, naar Nuenen in 1452 en Deursen-Ravenstein in 1732, namen de zusters hun bibliotheek mee. Ze bouwden haar met zorg op, gebruikten haar intensief en lieten er hun sporen in achter: aantekeningen, herstellingen, en stille getuigenissen van een leven in toewijding.
De Collectie Soeterbeeck bestaat uit meer dan vijftig handschriften en ruim zeshonderd gedrukte werken en is een van de meest intensief gebruikte kloosterbibliotheken die we kennen. Elk boek draagt de liturgische en devotionele geschiedenis van Nederland in zich. In 1997 kwam de collectie onder de hoede van de Radboud Universiteit, samen met het klooster dat nu dienst doet als conferentiecentrum. Daarmee begon een nieuwe fase: van religieus gebruiksvoorwerp naar bron van studie en publiek erfgoed.
Door intensief gebruik en ouderdom zijn de boeken kwetsbaar geworden. Veel werken zijn broos, met losse bladen en verouderde herstellingen. Om ze te behouden én opnieuw toegankelijk te maken, zijn lichte conserveringsmaatregelen nodig, een veilige opslag in op maat gemaakte zuurvrije bewaardozen, en digitalisering van de collectie.
Dat is precies wat Johan Oosterman, hoogleraar Oudere Nederlandse Letterkunde en programmadirecteur Radboud Erfgoed, benadrukt:
‘De boeken zijn onschatbaar van waarde voor onderzoek, maar broos en beschadigd. Conserveren, op de juiste manier bewaren en digitaliseren zijn een absolute must.’
Professionele zorg is essentieel om deze bijzondere collectie te behouden voor toekomstige generaties. Niet alleen als wetenschappelijke bron, maar ook als tastbare herinnering aan een religieuze gemeenschap die zich steeds opnieuw wist uit te vinden.
Draagt u religieus of cultureel erfgoed een warm hart toe? Help mee om deze unieke collectie te behouden.
